Kem xôi có mặt ở Nam Định (nay thuộc tỉnh Ninh Bình) từ nhiều năm trước, thường được bán trong những quán nhỏ hoặc gánh hàng rong gần trường học, chợ hay những góc phố sầm uất.
Nhìn qua, món này khá giống kem xôi Hà Nội – đều là sự kết hợp giữa kem và xôi nhưng khi ăn lại mang đến cho thực khách trải nghiệm hoàn toàn khác.
Trong khi nhiều hàng kem xôi ở Hà Nội sử dụng loại xôi dẻo, thơm mùi lá nếp, thì kem xôi Ninh Bình sử dụng xôi vò truyền thống, hạt xôi tơi đều, hơi mặn và thơm bùi mùi đỗ xanh.
Nằm trên phố Nguyễn Du, phường Nam Định, quán kem xôi của bà Tô Thúy Hằng là địa chỉ quen thuộc với nhiều thế hệ thực khách.
Chia sẻ về bí quyết làm nên món kem xôi chuẩn vị, bà Hằng tiết lộ: “Xôi ăn cùng kem phải được nấu từ loại gạo nếp khô rời, không dùng gạo dẻo mềm như đồ xôi ăn sáng.
Gạo nếp được vo kỹ, ngâm nhiều giờ đồng hồ, sau đó đem đồ chín đúng độ cùng đỗ xanh nhuyễn để hạt xôi vừa mềm, vừa tơi lại không bị nát”.
Không chỉ xôi mà cả kem và dừa sấy khô ăn kèm cũng đều do gia đình bà Hằng tự làm mỗi ngày.
Theo bà Hằng, phần kem ăn kèm đóng vai trò quan trọng không kém trong việc tạo nên hương vị trọn vẹn cho món kem xôi.
“Kem đạt chuẩn là không bị dăm đá, vị ngọt vừa phải. Tôi từng học nhiều công thức nhưng cuối cùng vẫn quay về vị vani truyền thống vì thấy đây là hương vị phù hợp nhất, dễ ăn, dễ kết hợp và được nhiều người thích.
Nếu khách yêu cầu, có thể thêm siro dâu hay socola, nhưng vị cốt lõi vẫn là vani”, bà Hằng cho hay.
Khi thực khách gọi món, người bán mới bắt đầu lấy phần xôi vào chiếc bát nhỏ, đặt lên trên vài viên kem vani mềm mịn, sau đó phủ thêm một lớp xôi và rắc chút dừa sấy khô.
Chị Trần Quỳnh Anh (hiện sống ở Hà Nội) chia sẻ: “Tôi ăn món kem xôi này từ hồi còn đi học. Vị kem mát lạnh hòa với xôi vò bùi bùi, thêm chút thơm ngậy của dừa sấy tạo nên hương vị không lẫn vào đâu được.
Giờ sống xa quê, mỗi lần về, tôi đều tranh thủ ghé ăn. Có hôm ăn liền 2–3 suất mà vẫn thấy thòm thèm”.
Nếu có dịp đến phường Nam Định và muốn thưởng thức món kem xôi truyền thống, du khách có thể ghé một số hàng quán lâu năm ở khu vực trung tâm như phố Nguyễn Du, Minh Khai hay gần chợ Rồng…
Những quán này có không gian khiêm tốn nhưng được xem như điểm hẹn quen thuộc của những người con xa quê mỗi lần trở về, không chỉ để ăn một món quà vặt mà còn để tìm lại cảm giác thân thuộc của một thời dĩ vãng.
Phạm Trọng Tùng – Minh Anh
