Táo quân là chương trình sân khấu được tổ chức ghi hình và phát sóng thường niên vào mỗi dịp Tết đến, xuân về và là chương trình được khán giả VTV mong đợi nhất dịp Tết. Được kỳ vọng rất cao nên chương trình thường xuyên bị “soi” kỹ và đối mặt với nhiều lời khen, chê.
Bị chê nhạt nhưng luôn “cháy vé”
Táo quân ban đầu chỉ là một tiểu phẩm hài với tư cách là số đặc biệt của Gặp nhau cuối tuần , phát sóng lần đầu năm 2003. Đến năm 2007, chương trình Gặp nhau cuối tuần kết thúc, nhưng Táo quân vẫn tồn tại và phát triển rực rỡ thành món đặc sản mỗi năm chỉ có một lần trong chương trình Gặp nhau cuối năm.
Dựa theo truyền thuyết Táo quân về trời, chương trình Táo quân có nội dung phản ánh, thảo luận, đả kích những vấn đề nóng bỏng, nổi cộm trong đời sống xã hội trong năm.
Chương trình Táo quân lên sóng vào đúng dịp giao thừa hàng năm, nhận được sự chờ đợi của đông đảo khán giả cả nước.
Với kịch bản công phu, dí dỏm, có ý nghĩa sâu sắc, cộng thêm sự đầu tư mạnh tay của Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam và diễn xuất ấn tượng của loạt nghệ sỹ đình đám, Táo quân ngày càng khẳng định được vị thế của mình trong làng truyền hình.
Với nhiều thế hệ khán giả truyền hình Việt Nam, Táo quân giống như một chương trình mang tính biểu tượng của năm mới. Không ít người coi đây là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đêm giao thừa của người Việt.
Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, hầu như năm nào lên sóng, Táo quân cũng bị “la ó”, chê bai là nhạt, nhàm, chán. Thậm chí, không ít khán giả cho rằng nên xóa bỏ chương trình. Thế nhưng khi Táo quân thực sự bị dừng phát sóng vào năm 2020, khán giả tiếc ngẩn tiếc ngơ, cảm thấy như mất đi một món ăn truyền thống ngon nhất trong mâm cỗ Tết của ngành truyền hình.
Và khi trở lại, Táo quân lại được người xem háo hức mong ngóng. Thực tế là dù trước và sau thời điểm này, chương trình luôn đối mặt với nhiều lời chê bai nhưng vẫn luôn thu hút lượng người xem cực lớn, giá quảng cáo cũng cao ngất ngưởng, 10 giây giá hơn 322 triệu đồng.
Sự quan tâm đối với chương trình thể hiện qua việc, hễ trong năm có vụ việc nào nổi cộm liên quan đến các vấn đề dân sinh, xã hội, sẽ có một bộ phận khán giả nhận định: “Năm nay thế nào Táo quân cũng nhắc tới việc này”. Trước Tết 1-2 tháng, khi các nghệ sỹ bắt đầu tập luyện cho Táo quân, các khán diễn đàn mạng bắt đầu xôn xao bàn về “nhân sự” tham gia Táo quân, kịch bản năm nay bàn đến những vấn đề gì, mua vé xem ghi hình thế nào…
Tình trạng “cháy vé Táo quân” dường như năm nào cũng diễn ra.
Trước ngày ghi hình chương trình, các nghệ sỹ và đơn vị phát hành vé luôn “bị gọi đến cháy máy” vì số lượng vé có hạn nhưng người muốn xem lại quá nhiều. Tình trạng “cháy vé Táo quân” dường như năm nào cũng diễn ra.
Đến mức, cuối năm 2023 – kỷ niệm 20 năm phát sóng Táo quân số đầu tiên, vé xem ghi hình bị rao bán với mức giá từ vài triệu tới hàng chục triệu đồng/cặp. Thậm chí, vé giả còn xuất hiện khiến VTV phải đưa ra cảnh báo: “Mọi thông tin về vé xem Táo quân 2024 được rao bán trên mạng xã hội đều không chính xác. Khán giả cần cẩn trọng khi tìm mua”.
Vì sao khán giả vẫn chờ Táo quân?
Có lẽ, Táo quân là hiện tượng hy hữu của làng sân khấu – truyền hình Việt. Hiếm có chương trình nào có sức sống lâu bền và gây ra nghịch lý dù bị chê nhưng khán giả vẫn luôn đón chờ như vậy .
Đầu tiên, có thể khẳng định, tâm lý chờ đợi, săn đón vé xem ghi hình Táo quân xuất phát từ chính uy tín của chương trình. Không phải chương trình, liveshow nào cũng có thể quy tụ nhiều gương mặt đình đám như Táo quân. Chỉ tính riêng dàn nghệ sỹ gạo cội như Quốc Khánh, Chí Trung, Quang Thắng, Tự Long, Vân Dung… cũng đã là “thỏi nam châm” thu hút khán giả.
Thêm vào đó, những năm gần đây, khi dàn nghệ sỹ gạo đội dần rút lui khỏi chương trình, tâm lý tiếc nuối khi thiếu vắng các “gương mặt thân quen” cũng sẽ tạo ra sự tò mò cho khán giả.
“Táo quân 2025” sẽ có sự góp mặt của các nghệ sỹ Tự Long, Chí Trung, Quang Thắng, Vân Dung.
Một lý do khác khiến Táo quân được khán giả chờ đón trước khi lên sóng rất lâu là đặc trưng nội dung của chương trình. Táo quân thường tập hợp, phản ánh và đả kích những hiện tượng, vấn đề nổi cộm của xã hội trong năm. Do đó, nhiều người háo hức chờ đợi để cùng Táo quân “nhìn lại” một năm vừa qua.
Một “đặc sản” nữa của kịch bản Táo quân là những bản nhạc chế. Đây vừa là điểm nhấn của chương trình mỗi năm lại vừa là “món quà” dành tặng khán giả. Không ít người thích thú chờ đợi xem bản nhạc nào sẽ vang lên trên “sân chầu”.
Ngoài dàn nghệ sỹ “thương hiệu”, kịch bản gây tò mò, khán giả chờ đợi Táo quân còn là vì đây là chương trình mỗi năm chỉ “ra lò” đúng một số và vé xem ghi hình chương trình không được bán đại trà. Điều này khiến nó trở thành của hiếm, kích thích tâm lý muốn săn lùng của khán giả. Việc “săn” được cặp vé xem ghi hình Táo quân được nhiều khán giả coi là một thành tựu nho nhỏ đáng để khoe với bạn bè.
Bộ đôi Nam Tào – Bắc Đẩu do NSND Xuân Bắc và NSND Công Lý thể hiện.
Cuối cùng, Táo quân luôn được khán giả chờ đợi là nhờ tính biểu tượng của chương trình. Táo quân có hơn 20 năm lên sóng, gắn bó với rất nhiều thế hệ khán giả vào thời điểm rất đặc trưng: Đêm giao thừa. Do đó, với một bộ phận không nhỏ khán giả, đây vẫn luôn là chương trình góp phần tạo nên không khí háo hức, rộn ràng của ngày xuân, là tín hiệu gợi nhắc tới đêm giao thừa, tới những phút giây quây quần bên gia đình.
Với những khán giả này, điều họ mong chờ ở Táo quân không hẳn là sự hấp dẫn ở kịch bản, sự đầu tư trong khâu sản xuất mà chỉ đơn thuần là cảm giác thân thuộc mà chương trình đã đem đến cho họ trong suốt những năm trước đó. Xem Táo quân đêm giao thừa gần như trở thành một truyền thống đón năm mới, trước khi ra đường xem pháo hoa.
Cho dù đối mặt với nhiều lời chê, không thể phủ nhận Táo quân là thành công đặc biệt của VTV.
Độ hot của Táo quân dưới góc nhìn chuyên gia
Lý giải về sức hút của chương trình Táo quân, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long chia sẻ với VTC News: “Táo quân là chương trình uy tín, mang tính biểu tượng, đã gắn bó với rất nhiều thế hệ khán giả.
Các nghệ sỹ tham gia chương trình đều là những tên tuổi lớn, có lượng người hâm mộ nhất định và những người này chắc chắn muốn được gặp các nghệ sỹ mình yêu mến thông qua chương trình Táo quân hoặc bất cứ chương trình nào có idol của họ tham gia.
Bên cạnh đó, Táo quân mỗi năm chỉ lên sóng một lần. Thế nên vé xem ghi hình trực tiếp chương trình sẽ được nhiều người săn lùng vì nó là của hiếm. Hơn nữa, nhiều khi người ta săn lùng vé xem ghi hình ‘Táo quân’ không phải để xem mà là để biếu, tặng. Đây là món quà mang giá trị tinh thần với rất nhiều người nên không khó hiểu khi tấm vé này luôn cháy hàng. Tôi nghĩ, với những lý do nói trên, Táo quân sẽ còn giữ được độ hot rất nhiều năm nữa”.
Chuyên gia Nguyễn Ngọc Long cho rằng chương trình “Táo quân” sẽ còn giữ được độ hot rất nhiều năm nữa.
Về những luồng ý kiến khen, chê chương trình Táo quân, ông Nguyễn Ngọc Long nhận định: “Ngày nay chúng ta tiếp xúc với mạng xã hội rất nhiều và bị nhầm lẫn rằng những luồng dư luận trên mạng xã hội là phản ứng của xã hội.
Thực chất, chúng ta đều biết mạng xã hội có thuật toán riêng, nếu bạn vô tình dừng ở một bài viết nào và click vào đó, ngay sau đó trang cá nhân của bạn sẽ hiện lên hàng loạt thông tin tương tự. Nói cách khác, những gì bạn thấy trên mạng xã hội chỉ phản ánh một điều rằng đó là vấn đề bạn đã xem, đã quan tâm mà thôi.
Cũng như vậy, việc chê ‘Táo quân’ những năm gần đây luôn nhạt cũng chỉ nên xem là phản ứng của một bộ phận khán giả mà thôi. Tôi luôn cho rằng người thực sự xem sẽ không chê, còn người chê thì không xem.
Có một thực tế là trong số những người thích Táo quân, xem và thấy hay, sẽ không có nhiều người lên tiếng trên mạng xã hội. Còn những người cảm thấy không hứng thú với chương trình, không hài lòng với Táo quân sẽ thể hiện ý kiến của họ nhiều hơn trên mạng.
Để đánh giá độ hot của một chương trình, cách đơn giản nhất là nhìn vào rating, vào lượng quảng cáo đổ vào chương trình đó. Người ta còn bàn tán, còn khen chê, chứng tỏ chương trình còn nhận được sự quan tâm”.
