Trong video mới nhất giới thiệu về buổi biểu diễn sắp tới được tổ chức ở Hạ Long (Quảng Ninh), Sơn Tùng M-TP khiến người hâm mộ “đứng ngồi không yên” với khoảnh khắc nếm thử 1 món ăn yêu thích.
Nhiều người nhanh chóng nhận ra đây là bánh gật gù – đặc sản nức tiếng của vùng đất Tiên Yên (Quảng Ninh).
Trước đó, nam ca sĩ quê Thái Bình cũng nhắc đến món bánh gật gù trong 1 bài đăng chia sẻ trên trang Facebook và hài hước kể rằng, bản thân mơ sẽ đến Hạ Long và đi ăn hẳn 6 cái.
Theo người dân địa phương, tên gọi độc đáo này xuất phát từ hình thức của món bánh. Bánh không có nhân, được cuộn tròn, dài và có độ dẻo dai nên khi cầm trên tay sẽ gật lên gật xuống, trông như đang gật gù, lắc lư.
Bà Đinh Thị Cúc – một người làm bánh gật gù lâu năm ở huyện Tiên Yên cho biết, dù bề ngoài khá giống bánh phở, bánh cuốn và đều được chế biến từ nguyên liệu chính là bột gạo nhưng món bánh này có cách làm độc đáo hơn, đòi hỏi chế biến kỳ công, khéo léo.
Gạo phải được tuyển chọn kỹ lưỡng, đem đãi sạch cho đến khi nước vo trong rồi ngâm qua 1 đêm (ở nhiệt độ thường), sáng hôm sau vớt lên, đem nghiền thành bột ướt sền sệt.
“Mùa đông, trời lạnh, thời gian ngâm gạo cần lâu hơn, còn mùa hè thì thời gian ngâm gạo ngắn hơn. Ngâm gạo rất quan trọng, quyết định đến chất lượng bánh. Nếu ngâm quá ngắn, gạo không đạt độ nở tốt, còn ngâm quá lâu sẽ làm gạo bị chua”, bà Cúc nói.
Trước đây, người dân địa phương thường nghiền gạo thủ công bằng cối xay đá để giữ được hương vị truyền thống cho món bánh. Tuy nhiên, cách này tốn nhiều công sức và thời gian.
Ngày nay, khi nhu cầu tiêu thụ bánh gật gù nhiều hơn, nhiều hộ làm nghề ở Tiên Yên chuyển sang sử dụng máy móc hiện đại, vừa tiết kiệm công sức, vừa cho năng suất cao.
Đặc biệt, để bánh khi tráng có độ phồng, xốp và dẻo mịn, trong quá trình nghiền bột, người dân thường cho thêm cơm nguội vào cùng.
Khi tráng bánh, người làm cũng cần có kinh nghiệm, làm sao để đong lượng bột vừa phải lên khuôn rồi dàn đều thành vòng tròn, đảm bảo lớp bột phải mỏng hơn bánh đa và dày hơn bánh cuốn. Sau đó, đậy nắp lại, chờ bánh chín.
Bánh chín sẽ nở phồng lên. Lúc này, người ta dùng que nứa hoặc que tre, khéo léo lột miếng bánh nóng hổi lên rồi tiếp tục tráng mẻ mới.
Bà Cúc cho hay, ngoài quá trình chế biến kỳ công, bí quyết làm bánh gật gù ngon còn phụ thuộc vào nước chấm.
Loại nước chấm này được người Tiên Yên biến tấu khá đa dạng, tùy khẩu vị và sở thích mỗi người nhưng phổ biến nhất vẫn là nước mắm chưng với mỡ gà, thêm hành phi và thịt băm để tăng độ hấp dẫn.
Bánh gật gù ngon nhất khi ăn nóng. Khi ấy, bánh vẫn giữ nguyên vị thơm dẻo, ngọt nhẹ của gạo, chưa cần chấm sốt vẫn ngon.
“Bánh gật gù làm từ bột gạo tươi nên ăn trong ngày vẫn là ngon nhất.
Nếu không sử dụng hết, du khách có thể bảo quản ngăn mát tủ lạnh rồi cắt thành các miếng nhỏ vừa ăn, biến tấu tùy theo sở thích để thay đổi khẩu vị như xào thịt bò, ăn kèm nước ninh xương giống bún, phở hay chan canh nóng,…”, bà Cúc chia sẻ.
Hiện nay, bánh gật gù không chỉ được tiêu thụ tại Tiên Yên mà còn được vận chuyển, mang đi bán ở khắp các nơi ở tỉnh Quảng Ninh như Đông Triều, Cẩm Phả, Móng Cái, Ba Chẽ, Hạ Long…, thậm chí sang cả một số tỉnh lân cận như Hải Phòng, Hải Dương.
Trung bình, giá mỗi cân bánh gật gù ở Tiên Yên khoảng 20.000-30.000 đồng nhưng khi được vận chuyển tới các địa phương khác, giá bánh có thể tăng lên gấp 2, gấp 3 lần, tùy từng nơi và từng loại bánh (có kèm nước chấm hoặc không).
