Gió Ngang Khoảng Trời Xanh – phiên bản Việt hóa của siêu phẩm Trung Quốc 30 Chưa Phải Là Hết vừa mới nhá hàng đã lập tức gây xôn xao. Một bộ phận khán giả hào hứng đón chờ sự trở lại của dòng phim tâm lý với nhân vật trung tâm là những người phụ nữ trưởng thành, từng trải. Nhưng cũng không ít người tỏ ra dè chừng, bởi cụm từ “phim remake trên sóng giờ vàng” lâu nay luôn gắn liền với nỗi lo cố hữu: chỉnh sửa quá đà, mất chất bản gốc, và dàn diễn viên chưa đủ thuyết phục. Câu chuyện tưởng như đã cũ nhưng chưa bao giờ hết nóng: phim Việt giờ vàng liệu đã đủ trình để remake chưa?

Remake không sai, chỉ sai khi làm ẩu
Trên thế giới, làm lại một tác phẩm ăn khách luôn được xem là chiến lược thông minh để tiết kiệm thời gian phát triển kịch bản, đồng thời tận dụng sức hút từ bản gốc. Việt Nam cũng không ngoại lệ. Việc remake cho phép nhà làm phim rút ngắn chu trình sáng tạo, đồng thời tiếp cận với hình thức kể chuyện đã được kiểm chứng thành công ở nước ngoài. Nếu làm tốt, đây sẽ là cơ hội quý để đưa các câu chuyện mang tính quốc tế đến gần hơn với khán giả Việt thông qua lăng kính gần gũi nhất với người bản địa.
Tuy nhiên, “nếu làm tốt” đang là điều xa xỉ đối với phần lớn phim remake giờ vàng. Càng ngày, khán giả càng mất niềm tin khi hàng loạt tác phẩm Việt hóa bị chê bai vì lạc quẻ, rối rắm và xa rời bản gốc. Đặc biệt có 3 vấn đề lớn liên tục lặp lại. Thứ nhất, biến tấu quá đà. Không ít phim gốc vốn nhẹ nhàng, tinh tế lại bị biến thành bể drama khi về tay biên kịch Việt. Hương Vị Tình Thân là ví dụ điển hình khi bản gốc My Only One (Hàn Quốc) cũng đầy drama nhưng được xử lý gãy gọn, giàu cảm xúc thì bản Việt lại trở thành chuỗi bi kịch chồng chất, mất hẳn tinh thần nguyên tác. Hay Cha Tôi Người Ở Lại, remake từ Lấy Danh Nghĩa Người Nhà (Trung Quốc), vốn là câu chuyện chữa lành và gắn kết gia đình, lại bị chỉnh sửa theo hướng quá nhiều xung đột, tình tay ba, tay bốn khiến khán giả mệt mỏi.

Hương Vị Tình Thân
Thứ hai, Việt hóa hời hợt. Một câu chuyện không thể chạm đến người xem nếu chỉ đơn giản là chuyển cảnh sang Việt Nam mà không quan tâm đến chiều sâu văn hóa. Những tình huống vốn đặc trưng xã hội Trung Quốc hoặc Hàn Quốc lại được bê nguyên xi vào phim Việt mà không có sự thích nghi phù hợp, dẫn đến cảm giác khiên cưỡng, gượng ép. Đôi khi, chính sự thiếu tinh tế này đã làm méo mó tinh thần bản gốc, khiến khán giả cảm thấy như đang xem một phiên bản phiên dịch máy móc hơn là sáng tạo lại.
Hành Trình Công Lý của Hồng Diễm cũng là một tác phẩm tương tự. Rất nhiều tình tiết phim, đặc biệt là liên quan đến đặc thù ngành nghề luật sư của nữ chính, được Việt hoá theo kiểu “copy – paste” và kết quả là mang đến câu chuyện đầy gượng ép vì nó không hợp với bối cảnh Việt Nam. Thậm chí có một số tình tiết chỉ việc xào nấu lại nhưng biên kịch cũng làm được tới bến khiến nữ chính trở thành nhân vật bị khán giả ghét cay ghét đắng – một luật sư nhưng hành xử sai nghiệp vụ, cảm tính và thiếu kiến thức chuyên

Thứ ba, casting gây tranh cãi. Một kịch bản hay không thể cứu nổi một bộ phim nếu nhân vật chính không đủ lực diễn xuất. Khán giả vẫn chưa quên Phương Oanh bị ném đá tơi tả khi đóng vai nữ chính trong Hương Vị Tình Thân – nhân vật từng được UEE thể hiện khá tròn trịa ở bản Hàn. Tương tự, Ngọc Huyền trong Cha Tôi Người Ở Lại cũng bị so sánh thua xa Đàm Tùng Vận – người đã làm nên thương hiệu nữ chính vừa đáng yêu vừa thấu cảm trong bản Trung. Khi diễn viên không vượt qua được cái bóng cũ, hoặc thậm chí làm mất đi khí chất nhân vật, khán giả không còn muốn ở lại với phiên bản mới. Mối Tình Đầu Của Tôi (bản gốc She Was Pretty) cũng không khá hơn là bao. Từ Ninh Dương Lan Ngọc tới Bình An, B Trần đều không hề giống với hình tượng mà khán giả từng biết. Đặc biệt, Lan Ngọc dù nổi tiếng diễn hay nhưng khi vào vai “cô vịt xấu xí” Lan Chi, người ta chỉ thấy một nữ chính lố toàn diễn từ biểu cảm đến tạo hình.

Mối Tình Đầu Của Tôi
Có thành công nhưng ít và không bền
Công bằng mà nói, phim remake Việt không thiếu những tác phẩm từng được xem là điểm sáng giữa bức tranh lộn xộn. Người Phán Xử remake từ The Arbitrator của Israel là trường hợp hiếm hoi Việt hóa xuất sắc, thậm chí trở thành hiện tượng văn hóa đại chúng. Bộ phim không chỉ tạo nên cơn sốt nhờ những lời thoại chất lừ, đậm chất Việt, mà còn vì lối kể chuyện phù hợp với tâm lý người xem trong nước. Bối cảnh xã hội đen, gia đình, danh dự và luật lệ ngầm được xử lý khéo léo, khiến khán giả cảm thấy vừa gần gũi vừa kịch tính.

Cả Một Đời Ân Oán làm mới từ Cô Dâu Bạc Triệu cũng từng gây chú ý vì giữ vững được cấu trúc nguyên tác nhưng lại có những điều chỉnh hợp lý, vừa đủ để phù hợp với bối cảnh và tâm lý người Việt. Tác phẩm cân bằng khá tốt giữa yếu tố tình cảm gia đình và những nút thắt bi kịch, nhờ vậy mà không bị lạc quẻ dù mang danh là phim remake.
Gần đây, Độc Đạo (Việt hóa từ One Way Out của Colombia) được giới chuyên môn đánh giá cao, đặc biệt ở khâu kịch bản chuyển thể. Phim giữ được tinh thần đen tối, kịch tính của bản gốc nhưng không cố ép buộc nguyên xi mà điều chỉnh linh hoạt theo hiện thực xã hội Việt Nam. Bối cảnh u ám, tâm lý nhân vật nặng nề, và diễn xuất chắc tay từ dàn diễn viên đã giúp Độc Đạo ghi điểm với người xem yêu thích thể loại hình sự – tội phạm. Đây có thể coi là nỗ lực đáng ghi nhận trong việc remake một tác phẩm nước ngoài theo hướng trưởng thành, không dựa dẫm hoàn toàn vào cái bóng cũ.

Ngoài ra, cũng cần nhắc tới Thương Ngày Nắng Về dù còn vài điểm lấn cấn về mạch phim và một số tuyến nhân vật, nhưng nhìn chung đây vẫn là một bộ phim remake giàu cảm xúc. Phim đã thành công trong việc khơi gợi sự đồng cảm của khán giả với những mối quan hệ gia đình đầy tổn thương nhưng cũng đầy yêu thương, nhờ vậy nhận được lượng người xem ổn định trong suốt thời gian phát sóng.
Tuy nhiên, những thành công kể trên lại quá đơn độc, như những đốm sáng lẻ loi giữa bức tranh remake còn nhạt nhoà. Chúng chưa đủ tạo thành một làn sóng remake chất lượng, càng không thể mở đường cho một thế hệ phim Việt hóa bản lĩnh và khác biệt. Trái lại, phần lớn các dự án remake khác lại nhanh chóng rơi vào lối mòn, trở thành những phiên bản “copy lỗi” – sao chép dở dang cả phần hồn lẫn phần xác của bản gốc, thiếu chiều sâu và gần như không để lại dấu ấn riêng. Điều này cho thấy việc remake không phải là con đường dễ dàng, càng không phải là giải pháp “ăn sẵn” có thể thành công nếu không đầu tư nghiêm túc.

Thương Ngày Nắng Về
Phim Việt giờ vàng thực sự sẵn sàng để remake chưa?
Không có gì sai khi Việt Nam lựa chọn remake thay vì bắt đầu từ kịch bản gốc. Đây là cách làm phổ biến của nhiều nước châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Thái Lan,… Tuy nhiên, điểm chung của các nền phim ảnh phát triển là họ không làm remake bằng cách sao chép, mà luôn thổi hồn riêng, mang lại giá trị mới.
Câu hỏi đặt ra không phải là “có nên remake?” mà là “đã sẵn sàng để remake chưa?”. Và đáng tiếc, với phần lớn phim giờ vàng hiện nay, câu trả lời vẫn là chưa. Làm remake cần hiểu bản gốc đến tận gốc rễ, để không phản bội tinh thần cốt lõi dù có thay đổi tình tiết. Cần dựng nên một câu chuyện đậm đà bản sắc Việt chứ không chỉ khoác chiếc áo Việt lên khung sườn cũ. Và hơn hết, cần diễn viên và biên kịch đúng người – đúng vai – đúng tâm.
Bởi nếu chỉ chạy theo xu hướng, remake sẽ trở thành một cuộc đua vô nghĩa. Bản gốc có thể nổi tiếng, nhưng nếu bản Việt không có đủ chiều sâu, không có cá tính riêng, thì tốt nhất nên dừng lại. Phim Việt giờ vàng không cần né tránh remake nhưng chỉ nên remake khi đã đủ lực để tái sinh câu chuyện cũ theo cách của riêng mình. Và hi vọng sắp tới Gió Ngang Khoảng Trời Xanh sẽ là một phim remake đủ – đúng và hay.

Nguồn ảnh: VTV