Vào tháng 3/2013, làng Kalachi, cách Thủ đô Astana khoảng 500km, có dân số khoảng 640 người nhưng có tới 1/4 trong số này bất ngờ mắc phải hội chứng kỳ lạ là ngủ không kiểm soát.
Họ có thể lăn ra ngủ mê mệt mọi lúc mọi nơi, bất kể đang làm việc hay vui chơi. Những giấc ngủ kéo dài nhiều ngày khiến nhiều trường hợp bị lầm tưởng là bất tỉnh vì gọi cách nào cũng không dậy.
Lyubov Belkova là một trong những cư dân đầu tiên ở Kalachi mắc hội chứng này. Người phụ nữ 60 tuổi khi đó có tới 7 lần chìm vào giấc ngủ sâu mà không rõ lý do. Sau khi đi khám, bà Belkova được các bác sĩ địa phương chẩn đoán là có biểu hiện của bệnh đột quỵ vì thiếu máu cục bộ.
Tuy nhiên, không lâu sau, hàng loạt người dân trong làng cũng có những biểu hiện tương tự.
Maria Falk, một thợ vắt sữa bò ở làng Kalachi kể lại: “Sáng hôm đó, tôi đang làm việc trong nông trại bỗng xung quanh tối đen. Khi mở mắt ra, tôi thấy mình ở trong bệnh viện, các bác sĩ còn cười gọi tôi là công chúa ngủ trong rừng vì đã ngủ li bì suốt 2 ngày đêm”.
 |
 |
Sau khi rơi vào tình trạng ngủ sâu, một số trường hợp trong làng còn xuất hiện những triệu chứng kỳ lạ như hưng phấn tình dục kéo dài hay gặp ảo giác.
Rudolf Boyarinos và Misha Plyukhin, 2 em nhỏ sống ở làng Kalachi, chia sẻ với tờ Komsomolskaya Pravda sau khi tỉnh lại từ một giấc ngủ sâu rằng, chúng đã nhìn thấy những “ảo giác” như ngựa có cánh, rắn trên giường và bị giun ăn tay.
 |
 |
Ngay cả vật nuôi sống trong làng Kalachi cũng bị ảnh hưởng. Yelena Zhavoronkova, một cư dân ở đây cho biết, con mèo cưng của cô cũng đột nhiên chìm vào giấc ngủ sâu tới gần 1 ngày trời mà không tỉnh.
Trước hiện tượng kỳ lạ ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống người dân, Thủ tướng Kazakhstan khi đó là Karim Masimov đã lập một ủy ban đặc biệt, điều tới Kalachi để nghiên cứu.
Tới cuối năm 2014, đã có hơn 20.000 cuộc xét nghiệm và kiểm tra lâm sàng được triển khai, song vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân.
“Chúng tôi đã tiến hành hàng nghìn lượt sát hạch không khí, đất, nước, lấy mẫu máu, tóc, móng của người dân, thậm chí còn ngừng sử dụng khí đốt ngầm và các hoạt động của tháp phát sóng điện thoại ở địa phương, nhưng chưa có gì rõ ràng”, Tiến sĩ Kabdrashit Almagambetov chia sẻ với báo The Siberian Times.
Hội chứng bí ẩn trong ngôi làng nhỏ ở Kazakhstan này dần trở thành tâm điểm chú ý của các nhà khoa học quốc tế.
Chuyên gia người Nga Leonid Rikhvanov, GS Trường Đại học Bách khoa Tomsk, khẳng định bản thân muốn tìm ra căn nguyên của hội chứng này, dù không được chính quyền Kazakhstan mời đến làng Kalachi nghiên cứu.
Ông Rikhvanov đưa ra những lập luận khoa học nhằm bác bỏ giả thuyết trước đó cho rằng hội chứng ngủ bắt nguồn từ khí phóng xạ radon trong một mỏ uranium bị bỏ hoang từ những năm 1990, cách làng Kalachi khoảng 600m.
“Các mỏ uranium ngừng hoạt động sẽ bị nước tràn vào và nhanh chóng lấp đầy. Khí radon cùng với các khí trơ khác sinh ra do phân rã uranium và phát tán lên mặt đất qua những vết nứt.
Chúng tôi đã đi đến từng ngôi nhà trong làng để đo chỉ số phóng xạ. Tuy nhiên, những nơi ghi nhận chỉ số radon cao lại không xuất hiện hội chứng này, trong khi những nơi chỉ số thấp lại có nhiều trường hợp ngủ sâu”, GS Rikhvanov khẳng định.
Sergei Lukashenko, Giám đốc Viện Sinh thái và An toàn phóng xạ trực thuộc Trung tâm Hạt nhân quốc gia Kazakhstan, sau đó cũng cho biết: “Tôi khẳng định nguyên nhân không phải khí radon mà thực chất là do tác động của carbon monoxide (CO), dù chưa dám chắc về mức độ ảnh hưởng.
Độ tập trung CO tối đa cho phép ở Kazakhstan là 5 mg/m3, trong khi chỉ số này ở những nơi ghi nhận người mắc hội chứng ngủ ở làng Kalachi cao gấp 10 lần”.
Sau nhiều cuộc điều tra, tới cuối năm 2015, chính quyền quyết định lập một khu tái định cư khác trong vùng Akmola, không quá xa Kalachi, thuyết phục người dân di dời đến ở để đảm bảo sức khỏe.
Tuy nhiên, nhiều người kiên quyết bám trụ mảnh đất quê hương vì kế sinh nhai. “Tôi không đi đâu cả, suốt cuộc đời tôi đã gắn bó với nơi này. Có chết, tôi cũng sẽ chết ở đây”, Kazachenko, một người dân ở làng Kalachi, khẳng định.
Hiện chưa có báo cáo nào về một đợt bùng phát mới của hội chứng bí ẩn ở ngôi làng này.
Kalachi ngày nay là điểm đến cho người yêu thích khám phá những điều kỳ lạ. Một đơn vị lữ hành địa phương đã giới thiệu tour khám phá ngôi làng trong 2 ngày với những hoạt động như: Tham quan mỏ uranium hay giao lưu với những cư dân còn lại,… với giá từ 250-900 Euro/người/tour (7,3-26,3 triệu đồng).
