Theo cuốn Đồng Khánh Địa Dư Chí, chùa Chuông được xây dựng từ thời Lê (thế kỷ XV), nằm trong quần thể di tích Phố Hiến xưa, từng được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam”.
Trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, nhất là cuộc trùng tu lớn vào năm 1707, ngôi chùa mới hoàn chỉnh kiến trúc và quy mô như ngày nay.
Theo Ban Quản lý di tích tỉnh Hưng Yên, ngôi chùa cổ được xây dựng theo kiểu “nội công ngoại quốc liên hoàn” cùng “tứ thủy quy đường”, bao gồm nhiều hạng mục công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc, mỹ thuật thời Hậu Lê đan xen thời Nguyễn.
Nét cổ kính và những hoa văn, kiến trúc thời Hậu Lê được thể hiện rõ rệt trên cánh cổng và mái tam quan.
Các hạng mục đều được bố trí đăng đối, hài hòa trên trục đối xứng từ tam quan đến nhà mẫu, tạo nét kiến trúc “độc nhất vô nhị”, tăng sự tráng lệ, uy nghiêm cho ngôi chùa.
Ngoài kiến trúc đẹp, bề thế, chùa Chuông hiện còn lưu giữ nhiều “báu vật” có giá trị về mặt mỹ thuật cũng như lịch sử – văn hóa như hoành phi, câu đối, chuông đồng, khánh đá….
Tiêu biểu trong số đó là cây cầu đá xanh, cây hương đá (Thạch Thiên đài) được dựng năm 1702 và đặc biệt là tấm bia đá “Kim Chung Tự thạch bi ký” được dựng vào năm Vĩnh Thịnh thứ 7 (1711), mô tả vị trí cảnh quan trong chùa và ghi tên những người có công tu tạo chùa.
Một điểm nhấn ấn tượng khác mà du khách dễ nhận thấy khi ghé thăm chùa Chuông là hệ thống tượng Phật phong phú. Nổi bật là Bát Bộ Kim Cương, Thập Bát La Hán, Thập Điện Diêm Vương cùng bộ Tứ Trấn và hai ông Hộ Pháp được bố trí dọc theo hai dãy hành lang.
Mỗi pho tượng mang một sắc thái, dáng vẻ khác nhau, được các nghệ nhân đương thời tạo tác công phu. Đây cũng là những di sản văn hóa vô giá, là nguồn sử liệu quý cho các nhà nghiên cứu khi tìm hiểu về di tích, địa danh và lịch sử Phố Hiến xưa.
Với những giá trị kiến trúc, lịch sử độc đáo, chùa Chuông đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1992. Ngôi chùa cũng là 1 trong 16 di tích tiêu biểu nhất trong khu di tích Phố Hiến.
Hằng năm, vào các ngày âm lịch 15/1, 8/4, 15/4 và 15/7, chùa Chuông lại thu hút đông đảo nhân dân trong vùng và du khách thập phương ghé thăm.
 |
 |
Vì chùa Chuông là địa điểm du lịch tâm linh nên du khách tới đây cần lưu ý lựa chọn trang phục lịch sự, kín đáo, đồng thời phải tuân thủ các quy định và nghi lễ của chùa, giữ gìn trật tự và vệ sinh chung…
Nếu có dịp thăm chùa Chuông, du khách có thể kết hợp khám phá một số điểm đến hấp dẫn khác ở địa phương như: Đền thờ Chử Đồng Tử (ở huyện Khoái Châu); Làng Nôm (xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm); Chùa Phúc Lâm (xã Phù Ủng, huyện Ân Thi),…
Ngoài ra, tới đây, du khách cũng đừng quên thưởng thức một số món ăn, đặc sản nổi tiếng như bún thang lươn, nhãn lồng, bánh cuốn Phú Thị, chả gà Tiểu Quan, bánh răng bừa Văn Giang,…
Ảnh: Nguyễn Hồng Sơn
