Phở chua là món ăn thường thấy ở một số tỉnh vùng núi phía Bắc như Hà Giang, Cao Bằng… nhưng ngon và phổ biến hơn cả là ở Lạng Sơn.
Tuy gọi là phở nhưng hình thức và cách chế biến của phở chua Lạng Sơn không giống với các món phở truyền thống khác.
Điểm khác biệt dễ thấy nhất là phở chua không chan nước dùng nóng hổi mà kết hợp với nước sốt nguội mát vị chua ngọt và thưởng thức bằng cách trộn đều nguyên liệu như món gỏi, nộm dưới miền xuôi.
Bà Liên – chủ một quán phở chua ở TP Lạng Sơn cho biết, một bát phở chua gồm hai phần.
Phần khô có bánh phở được trụng qua nước ấm. Loại bánh phở sử dụng cho món phở chua phải là dạng sợi to và dai để khi chế biến không bị mềm, nát.
Ngoài ra còn có thịt xá xíu, dạ dày, gan lợn rán cháy cạnh, lạp xưởng thái mỏng, khoai lang hoặc khoai tây chiên thái chỉ, hành khô, dưa chuột, rau thơm…, đặc biệt không thể thiếu thịt vịt quay – đặc sản nức tiếng ở Lạng Sơn.
Phần nước gồm nước sốt trộn phở. Điều thú vị là món phở chua xứ Lạng không chan nước dùng nóng hổi mà kết hợp với nước sốt sền sệt có màu ngả nâu, đủ vị chua cay mặn ngọt.
“Loại nước sốt này được làm từ nước mỡ chắt ra từ bụng con vịt quay hoặc nước luộc vịt, sau đó nêm nếm cùng nhiều loại gia vị như hành, tỏi phi, mắm, ớt, giấm, đường, gừng… cuối cùng bỏ thêm bột năng cho sánh lại”, bà Liên nói.
Tùy từng quán và từng nơi, người ta có thể phục vụ thêm nước dùng kèm phở là nước được chắt ra từ bụng con vịt quay hoặc nước luộc vịt nguyên chất, đảm bảo vị ngậy của mỡ và dậy mùi thơm đặc trưng.
Bà Liên cho hay, món phở chua Lạng Sơn thường được phục vụ trong một chiếc đĩa sâu lòng cỡ lớn, kèm theo cả chục nguyên liệu khác nhau.
Khi ăn, thực khách trộn đều nước sốt với các nguyên liệu như món gỏi, nộm, có thể cho thêm vài lát ớt, măng cay hoặc chút nước cốt chanh để món ăn dậy mùi, đậm vị hơn.
Anh Đặng Sang (ở Hà Nội) từng vài lần thưởng thức phở chua ở TP Lạng Sơn nhận xét, món ăn có độ thanh mát nên thích hợp giải nhiệt vào mùa hè.
Tuy nhiên, bánh phở vẫn được trụng qua nước ấm trước khi trộn nên món phở chua cũng được ưa chuộng trong mùa đông.
Thậm chí, món ăn này còn hút khách giải ngấy cả dịp đầu năm, sau Tết.
“Phở chua có hương vị lạ miệng, dễ ăn, trẻ em hay người già đều có thể thưởng thức. Tôi từng thử món phở này ở 1 số tỉnh khác nhưng không ở đâu ngon và chuẩn vị bằng Lạng Sơn.
Mỗi lần đến đây, tôi đều ăn 2-3 bát, vừa ngon vừa không có cảm giác ngán”, anh Sang bày tỏ.
Nếu có dịp tới Lạng Sơn, du khách có thể tìm và thưởng thức phở chua tại một số địa chỉ ăn uống uy tín trong trung tâm thành phố như: Quán phở chua Phương Thảo (đường Bắc Sơn); Phở vịt quay Vi Tặng (đường Văn Cao); Nhà hàng Thảo Viên Lạng Sơn (Phai Vệ); Nhà hàng Vịt quay Hải Xồm (đường Bà Triệu); Phở Lan Hồng (đường Lương Văn Tri)…
