Bọ xít rang lá chanh là đặc sản dân dã nhưng không kém phần nổi tiếng của bà con dân tộc Thái ở một số tỉnh Tây Bắc như Sơn La, Yên Bái.
Vào độ cuối xuân sang hè, khi các cây nhãn, cây vải đơm hoa, kết trái, cành ra nhiều lộc non, chùm lá sum sê là thời điểm bọ xít tới hút nhựa cây, làm tổ và sinh sản.
Lúc ấy, người dân thường trèo lên cây, rung mạnh các tán lá để bắt bọ xít.
Anh Hà Chung – người Thái ở Thuận Châu (Sơn La) cho biết, để món ăn chuẩn vị nhất, bà con địa phương thường bắt loại bọ xít non chưa mọc ra cánh cứng ở cây vải, cây nhãn.
Sau khi bắt về, người ta ngâm bọ xít vào nước măng chua khoảng 15-20 phút để khử hết mùi hôi. “Theo kinh nghiệm của bà con, bọ xít rất sợ mùi măng chua và loại nước này có tác dụng khử mùi hôi côn trùng rất tốt”, anh Chung nói.
Bọ xít ngâm xong bị bỏ đầu, cánh, chân và ruột, sau đó rửa lại với nước lần nữa cho sạch, để ráo rồi đem chiên.
Người địa phương thường chiên bọ xít với mỡ lợn để món ăn có độ béo ngậy và thơm hơn so với dùng dầu.
Muốn bọ xít giòn tan phải chiên trên chảo mỡ sôi ở mức lửa to và đảo đều tay. Khi bọ xít chín giòn và ngả màu cánh gián đẹp mắt thì vớt lên, bày ra đĩa rồi rắc lá chanh thái chỉ lên trên.
“Điều thú vị là món này không cần nêm nếm bất kỳ gia vị nào vì bọ xít đã có sẵn vị cay, mặn, ngọt. Nhiều người mới đầu nhìn bọ xít rang sẽ rất sợ nhưng ăn quen lại thấy ngon, vị giòn tan, béo ngậy”, anh Chung chia sẻ.
Theo người đàn ông này, ngoài chiên giòn, bọ xít nấu cùng nước măng chua cũng là món ăn được người Thái yêu thích.
Bọ xít sau khi sơ chế sạch thì đổ ra chảo, đảo luôn cùng chút nước măng chua, đun liu riu đến lúc cạn nước. Sau đó đơm bọ xít đã chín ra đĩa, rắc thêm lá chanh để món ăn thơm ngon hơn.
Bà con địa phương thường ăn bọ xít với cơm nóng hoặc nhâm nhi với rượu ngô trong bữa ăn gia đình.
Hiện nay, món đặc sản không tốn tiền mua này đã trở nên phổ biến hơn, người dân thường dành để chiêu đãi khách quý.
Ngoài ra, nó còn xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng, quán ăn địa phương và được vận chuyển xuống miền xuôi, đáp ứng nhu cầu thưởng thức đa dạng của thực khách.
Chị Vũ Thủy (Hà Nội) cho biết từng có dịp thưởng thức món bọ xít chiên giòn ở Sơn La. Chị thừa nhận món ăn “ban đầu nhìn rất ghê” nhưng nhắm mắt nếm thử 1 miếng lại thấy bất ngờ vì mùi vị hấp dẫn.
“Bọ xít chiên có vị khá giống các món côn trùng khác như cào cào, châu chấu. Nếu ai ăn được côn trùng thì thấy ngon. Món này thực tế gây cảm giác sợ hãi về mặt hình thức, chứ không phải hương vị”, chị Thủy bày tỏ.
Tuy nhiên, chị Thủy cũng lưu ý, món ăn từ bọ xít có thể gây dị ứng, mẩn ngứa. Vì vậy, những ai có cơ địa dễ dị ứng hoặc bụng yếu thì nên cân nhắc, cẩn trọng trước khi thưởng thức món này.
