Có mặt ở một số tỉnh ven biển miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa… nhưng bánh đập (còn gọi là bánh rập, bánh chập, bánh tráng ướt ráo) ở Quảng Ngãi phổ biến hơn và được xem như đặc sản nức tiếng.
Món ăn này không chỉ hấp dẫn bà con bản địa, mà còn gây nhung nhớ cho những người đi lao động xa hay thực khách thập phương.
Thậm chí, một số người con xứ Quảng sinh sống và làm việc ở các vùng miền khác trên cả nước còn đưa bánh đập đi khắp nơi, giới thiệu và quảng bá thức quà quê dân dã.
Chị Trần Uyên – chủ quán bánh đập bình dân ở hẻm Nguyễn Công Phương, TP Quảng Ngãi chia sẻ, tên món xuất phát từ cách ăn thú vị. Thực khách phải đập nhẹ để bánh vỡ ra, các nguyên liệu dính đều vào nhau rồi mới thưởng thức.
“Bánh đập gồm 2 thành phần chính. Bên ngoài là bánh tráng (bánh đa) nướng, bên trong là lớp bánh ướt mỏng, mềm”, chị nói.
Tuy là món ăn dân dã, làm từ những nguyên liệu quen thuộc nhưng món bánh đập muốn ngon phải phụ thuộc vào sự khéo léo và tay nghề của người đầu bếp. Theo chị Uyên, phần bánh ướt được làm từ bột gạo khá giống bánh cuốn ở miền Bắc.
Gạo ngâm rồi xay nhuyễn để lấy bột làm bánh. Bột gạo trước khi đem đi tráng sẽ được pha với nước theo tỉ lệ phù hợp để bột không quá loãng hoặc quá đặc. Khi tráng, người ta khuấy rồi múc bột, dàn đều trên miếng vải bọc nồi hơi rồi đậy nắp.
Công đoạn này đòi hỏi chút khéo léo và “canh” thời gian vừa đủ để lớp bánh ướt chín và có độ mỏng vừa phải, đạt độ mềm dẻo, hơi dai, khi lấy lên không bị rách.
Khoảng 1-2 phút là bánh chín. Lúc ấy, người đầu bếp khéo léo dùng que tre mỏng (hoặc dụng cụ chuyên dụng như que, ống sắt…) dỡ bánh lên.
Bánh sẽ được trải lên tấm phên tre cho ráo, sau đó gỡ ra, đặt lên mặt bánh tráng nướng rồi mới cho thêm chút hành phi, mỡ hẹ lên trên và gập lại làm đôi.
“Khách gọi món đến đâu, chủ quán mới đổ bánh đến đó để món ăn luôn được nóng hổi. Bánh đa trước khi ăn cũng có thể nướng lại cho giòn, ăn sẽ ngon hơn.
Tùy từng địa phương, người ta chỉ dùng hành phi và mỡ hẹ hoặc quết lớp dầu mỏng lên bánh ướt rồi rắc hẹ tươi thái nhỏ lên trên. Một số nơi, người bán còn cho thêm chút tép khô, mộc nhĩ hoặc thịt băm cho món ăn đa dạng, hấp dẫn”, chị Uyên tiết lộ.
Để thưởng thức bánh đập, thực khách lấy tay đập nhẹ vào chiếc bánh, khiến cho bánh vỡ thành nhiều miếng nhỏ, đồng thời làm lớp bánh tráng dính chặt vào bánh ướt bên trong. Thực khách có thể ăn bánh đập trực tiếp mà không cần dùng đũa.
Ở Quảng Ngãi, người ta thường ăn bánh đập với mắm nêm hoặc xì dầu, nước mắm chua ngọt. Đặc biệt, người lớn hay trẻ nhỏ đều có thể thưởng thức bánh đập vì món này dễ ăn, giá lại bình dân, ăn sáng, trưa hay xế chiều đều hợp.
“Điều thú vị là món bánh đập không có bất kỳ loại thịt nào, nguyên liệu đơn giản nhưng ăn ngon và cuốn. Mỗi lần về quê, mình đều ra quán thưởng thức món này, có khi ăn hết 3-4 chiếc một lúc”, Hà My (hiện sống và làm việc ở TPHCM) bày tỏ.
Cô gái trẻ cũng nêu cảm nhận, bánh đập ngon nhất là khi ăn nóng. Độ giòn tan của lớp bánh tráng kết hợp với độ dẻo mịn của bánh ướt, cùng với phần nhân mỡ hẹ béo ngậy khiến món ăn trở nên đặc biệt, giúp du khách cảm nhận trọn vị.
Nếu có dịp tới Quảng Ngãi, du khách có thể tìm và thưởng thức món bánh đập ở một số quán ăn vỉa hè trong trung tâm TP như Lê Đại Hành, Nguyễn Công Phương… hay trong các khu chợ dân sinh của địa phương.
Mỗi suất bánh đập khá rẻ, khoảng 9.000 – 12.000 đồng, tùy nơi và tùy loại nhân. Trong khi ăn, du khách có thể quan sát quá trình làm bánh khéo léo của người đầu bếp.
