Cá bò hòm (hay còn gọi là cá thiết giáp) là loại hải sản quý hiếm được tìm thấy ở một số vùng biển từ Ninh Thuận đến Bình Thuận nhưng ngon và phổ biến hơn cả là ở Vũng Rô (TX Đông Hòa, tỉnh Phú Yên).
Theo người dân địa phương, cá bò hòm thường sống trong các đầm, vịnh và cư trú quanh quẩn trong các rạn đá ngầm. Chúng có hình dáng kỳ dị với bộ xương rất cứng, lớp da lốm đốm đen gồm nhiều vảy hình lục giác ghép lại với nhau trông như chiếc hộp.
 |
 |
Tuy vẻ ngoài kém hấp dẫn nhưng cá bò hòm lại là đặc sản trứ danh ở Phú Yên. Phần thịt của chúng có màu trắng tinh, thoạt nhìn rất giống thịt gà nhưng vị dai, ngon và thơm hơn. Cũng bởi lẽ đó mà cá bò hòm còn được gọi với cái tên “gà nước mặn”, “thịt gà đại dương”.
Trên thị trường, cá bò hòm hiện được bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng mỗi cân, tùy kích cỡ. Cá có trọng lượng càng lớn, giá càng cao. Đặc biệt, cá tươi sống đắt hơn cá đông lạnh khoảng 200.000 – 250.000 đồng/kg.
Chị Phương Anh – chủ một nhà hàng bè nổi ở Vũng Rô cho biết, sở dĩ cá bò hòm có giá thành đắt đỏ hơn cả tôm hùm là do số lượng cá ngoài tự nhiên không nhiều. Chúng sinh trưởng rất chậm, 3 – 4 năm mới đạt được trọng lượng hơn 1kg.
Chưa kể loài cá này còn rất khó câu và khai thác bằng lưới.
“Mỗi tháng, chúng tôi chỉ thu gom được 5 – 7kg cá bò hòm, có khi ít hơn và phải đặt một vài mối mới đủ. Nếu bán lẻ tại bè thì giá khoảng 1,3 triệu đồng, loại 2 – 3 con/kg. Với con có trọng lượng từ 1,5 – 2kg, còn tươi sống mà vận chuyển đến Hà Nội hoặc TPHCM thì giá cao tới 2 – 2,5 triệu đồng/kg, tùy thời điểm”, chị nói.
Tuy giá thành đắt đỏ nhưng cá bò hòm vẫn được nhiều thực khách sành ăn ưa chuộng và săn đón. Thịt của chúng được nhận xét là săn chắc, không xương nhỏ và có độ dai, dậy vị ngọt thơm tự nhiên.
Cá bò hòm có thể được chế biến thành nhiều món ngon như hấp, nấu cháo cá, súp cá hay làm ruốc,… nhưng ngon và được yêu thích nhất là cá bò hòm nướng.
Cá được rửa sạch, mổ bụng sau đó nướng trực tiếp trên bếp than mà không cần phải tẩm ướp gia vị. Khi cá chín, người ta lột cho lớp vảy bong ra, để lộ phần thịt trắng tinh, thơm lừng.
“Thịt cá bò hòm không tanh mà rất chắc và ngọt. Thớ thịt hơi dai, có vị béo ngậy nhưng ăn không ngán. Gan loại cá này cũng béo, thơm như vị ốc hương, người lớn hay trẻ con đều ăn được.
Cá nướng ngon hơn khi cuốn cùng bánh tráng, các loại rau thơm hay xoài, dưa chuột thái lát,… rồi chấm với nước mắm chua ngọt”, chị Thanh Mai (một thực khách ở TPHCM) chia sẻ.
Theo chị Mai, cá bò hòm ngon nhưng “hiếm có khó tìm”, có tiền cũng chưa chắc mua được. Chị phải đặt chỗ người quen trước vài tháng và nếu mua được cũng chỉ khoảng một vài con.
