Trong giới làm phim nói riêng, nghệ thuật nói chung, đạo diễn hình ảnh Đức Bi (Nguyễn Đức Anh, SN 1989) để lại dấu ấn với nhiều sản phẩm đình đám từ phim điện ảnh, MV ca nhạc đến cả những dự án như liveshow, minishow của các ca sĩ. Đạo diễn hình ảnh Đức Bi cũng từng làm việc chung với nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Hoàng Thùy Linh, BigDaddy, Andree Right Hand, Quân A.P, Wxrdie, RHYDER,…
Và năm 2024 vừa qua là năm Đức Bi tiếp tục có thêm một cột mốc mới khi lần đầu đảm nhận vị trí đạo diễn hình ảnh tại Gala vinh danh và trao giải WeChoice Awards 2024. Với anh, WeChoice Awards 2024 như một dự án mở đầu cho những trải nghiệm mới mẻ nhưng cũng vừa là một cái kết đẹp để khép lại một năm trọn vẹn.
Trước khi chính thức bước sang năm Ất Tỵ 2025, cùng trò chuyện với đạo diễn hình ảnh Đức Bi về tất tần tần những quan điểm làm nghề của anh!
Đạo diễn hình ảnh Đức Bi
Làm đạo diễn hình ảnh tại WeChoice Awards 2024 là một “bài toán khó”
Năm qua là một năm sôi động với hầu hết các nghệ sĩ, còn với anh thì sao? Dự án nào khiến anh có nhiều cảm xúc, tâm đắc nhất trong năm qua?
Những dự án tôi thực hiện trong năm qua có thể nói là vừa đủ, vẫn làm quảng cáo, sản xuất MV và cả một số liveshow. Tôi cảm thấy không quá nhiều nhưng lại có nhiều trải nghiệm mới lạ, đa dạng hơn.
Nói về dự án khiến tôi có nhiều cảm xúc nhất chắc phải kể đến một sản phẩm âm nhạc mà tôi vừa làm sáng tạo, đạo diễn và sản xuất. Chúng tôi đã hoàn thành trong khoảng 1 tháng tuy nhiên hẹn mọi người tháng 2/2025 sẽ bật mí về sản phẩm này.
WeChoice Awards có phải chương trình “chốt sổ” cho năm 2024 của anh? Lần đầu tiên đến với WeChoice Awards hẳn cũng có nhiều điều để nói?
Đúng vậy, WeChoice Awards là chương trình “chốt sổ” của tôi trong năm qua.
Lần đầu đảm nhận vai trò đạo diễn hình ảnh tại WeChoice Awards, nói thật, tôi cũng cảm thấy áp lực và hồi hộp. Vì tôi cũng đã theo dõi WeChoice nhiều năm, thấy mọi thứ được làm rất chỉn chu, gọn gàng và chi tiết. Nên khi có cơ duyên nhận được lời mời hợp tác, tôi đã đồng ý ngay vì muốn góp phần làm đêm vinh danh trở nên hoành tráng, mang lại nhiều cảm xúc hơn cho người xem.
Tuy nhiên cũng có nhiều “bài toán khó” mà ekip hay chính tôi tự đặt mục tiêu cho mình. Chẳng hạn như phải làm thế nào để đóng góp những cú máy bùng nổ hơn, kết hợp với không gian sân khấu sao cho lột tả hết được ý nghĩa đến với những người đang theo dõi chương trình,…
Ở WeChoice Awards, “phần nhìn” luôn được đánh giá rất cao, kỳ vọng của khán giả liệu có từng khiến anh lo lắng ?
Tôi cũng có chút lo lắng. Vì bản thân cũng tự đặt ra những tiêu chuẩn, nấc thang riêng rằng mỗi ngày phải làm được gì đó tốt hơn và khi nhận dự án, tôi phải tạo ra bước tiến hơn so với chính mình. Đó là thứ đầu tiên, sau đó mở rộng ra, tôi muốn những dấu ấn của mình trong lòng mọi người cũng phải đẹp.
Đây là lần đầu tiên Đức Bi đảm nhận vị trí đạo diễn hình ảnh tại WeChoice Awards 2024
Chủ đề Việt Nam Tôi Đó của WeChoice Awards 2024 đã tạo cho anh những nguồn cảm hứng như thế nào?
Từ cách đặt tên chủ đề cho đến những bài hát trong album của WeChoice Awards 2024 đều khiến tôi cảm thấy tinh thần tự hào dân tộc mãnh liệt. Chưa kể trong đêm vinh danh, dresscode là trang phục áo dài, cổ phục Việt Nam nên từ nghệ sĩ đến các khác mời tham dự đều nô nức, xúng xính như đi trẩy hội cũng là điều tạo ra nhiều nguồn cảm hứng cho tôi.
Ngoài ra, điều ấn tượng nhất của tôi phải kể đến tiết mục Trống Cơm. Một bản phối mới kết hợp với sân khấu thực cảnh của đạo diễn Việt Tú, phải nói là bùng nổ. Vừa đúng chủ đề, vừa khiến nghệ sĩ biểu diễn hay khán giả thăng hoa.
Trở về những ngày đầu tiên, điều gì khiến anh lựa chọn và gắn bó với công việc đạo diễn hình ảnh?
Mọi thứ với tôi khá tình cờ. Tôi bắt đầu tiếp xúc với việc quay phim, chụp ảnh từ năm khi còn học cấp 2. Bởi lúc đó, tôi được mẹ tặng chiếc máy ảnh Cybershot và máy quay Handycam sau khi bà đi công tác nước ngoài về, nên tôi mang chúng đến lớp để quay chụp với bạn bè.
Ngoài ra, tôi cũng được biết ông ngoại từng học 3 năm về nhiếp ảnh, từng mở lab ảnh và các chú bác trong nhà cũng có làm những công việc liên quan đến chụp hình, hình ảnh. Nên khi nhìn vào những bức ảnh ngày xưa ông ngoại chụp, nhìn vào tủ máy ảnh của ông khiến tôi cảm hứng thú để tìm hiểu.
Năm học lớp 12, lúc điền nguyện vọng thi Đại học, tôi bày tỏ mong muốn vào trường Sân khấu Điện ảnh, chuyên ngành quay phim, mọi người cũng hơi bất ngờ nhưng vẫn đồng ý để tôi làm điều mình thích. Đến khi ra trường, tôi may mắn làm việc chung với đạo diễn Triệu Quang Huy, được truyền cảm hứng và chỉ dạy thêm về kỹ năng nghề nghiệp.
Đến khoảng 2014, tôi quyết định Nam tiến và làm việc nhiều hơn trong giới nghệ thuật, giải trí. Từ phim điện ảnh, MV quảng cáo rồi dần dần đến những sự kết hợp với các nghệ sĩ trẻ, tên tuổi. Càng làm tôi càng thấy yêu thích và có nhiều thứ mới để học, để trải nghiệm trong lĩnh vực này nên giờ nhìn lại, cũng đã gắn bó được gần chục năm.
Bên cạnh ông ngoại hay đạo diễn Triệu Quang Huy như anh nói, còn ai ảnh hưởng đến phong cách làm việc và tư duy nghệ thuật của anh không?
Về tư duy nghệ thuật, có 2 đạo diễn thế giới mà tôi thần tượng là Christopher Nolan và Michael Bay. Một người nổi tiếng với những bộ phim khoa học viễn tượng, một người lại thành công với những bộ phim hành động kinh phí lớn. Hơn nữa Michael Bay cũng là một người đi từ đạo diễn hình ảnh lên nên khi nhìn vào sản phẩm, vào cách họ làm việc khiến tôi thấy bản thân có nhiều cảm hứng để học hỏi, chăm chút vào tư duy nghệ thuật, sản phẩm của mình.
Công việc “bấm hình” của Đức Bi
“Tôi không chú trọng vào việc nổi tiếng hơn ai, giành nhiều giải hơn ai, tôi luôn nằm ngoài cuộc đua đó”
Nếu để tự mô tả phong cách của anh khi làm đạo diễn hình ảnh, anh sẽ nói gì?
Thông thường tôi sẽ hướng đến sự mới mẻ. Tức là khi tôi làm việc với ai đó, tôi muốn họ sẽ nhìn thấy được hình ảnh mà bản thân họ chưa từng thử, chưa từng thấy ở bản thân trước đây. Bên cạnh đó, tôi là người đề cao tính trendy, luôn cập nhật xu hướng và phải thử tất cả những thứ mới.
Anh thường bắt đầu công việc của mình như thế nào khi nhận một dự án mới? Làm thế nào để biến ý tưởng trên giấy thành hình ảnh thực tế?
Nói riêng trong lĩnh vực làm MV, tôi luôn ưu tiên rằng phần âm nhạc phải là thứ bản thân cảm thấy thích, hứng thú đầu tiên. Sau đó tôi mới bắt tay vào viết ý tưởng, bàn bạc với nghệ sĩ những gì có thể viral, chỉnh sửa để phù hợp với định hướng mà nghệ sĩ mong muốn. Quá trình làm việc như vậy sẽ chặt chẽ, rõ ràng hơn.
Còn chuyện lấy cảm hứng từ đâu, tôi cũng đã phải đi rất nhiều nơi từ Nam ra Bắc, đi nước ngoài,… để đôi mắt được tận hưởng, nhìn ngắm những cái mới. Phần nhìn mở ra hơn, tôi sẽ bắt đầu chắt lọc về tư duy. Việc biến ý tưởng từ trên giấy thành thực tế bây giờ sẽ dễ hơn vì có sự hỗ trợ của công nghệ, còn ngày xưa sẽ khó khăn hơn chút.
Tôi luôn tạo thói quen đi đâu sẽ chụp hình, ghi chép lại. Nhiều khi tôi chỉ đi ngang qua thấy một ngôi nhà, một bối cảnh đẹp cũng đều chụp lại, ghi nhanh địa điểm này sẽ hợp với thể loại nào vì biết có lúc nào đó cần dùng đến.
Áp lực nghề lớn, phối hợp với quá nhiều bên, làm sao để biết mình không quá bào sức?
Công việc đạo diễn hình ảnh cũng giống như mắt xích, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất. Thường tôi sẽ phải khai thác bối cảnh rất nhanh và sẽ có deadline. Ví dụ set quay này chỉ làm trong 4 tiếng, sau đó sẽ làm set gối đầu luôn thì khi vào chỉ việc quay chứ không đến khi đó mới chuẩn bị để tiết kiệm thời gian, công sức.
Đức Bi thường có những chuyến du lịch đây đó để lấy cảm hứng, mở mang tầm nhìn lẫn tư duy nghệ thuật
Ngày nay các bạn trẻ Gen Z không chỉ sáng tạo mà còn rất năng động, dám lăn xả,… điều này có khiến anh lo lắng khi thị trường sẽ cạnh tranh hơn?
Tôi nghĩ cạnh tranh là điều có thể xảy ra. Nhưng với tôi, các bạn trẻ đang giúp cho mình phải nỗ lực hơn. Khi tôi nhìn vào các bạn trẻ, nhận thấy họ có tiềm năng và đang phát triển rất nhanh, tôi buộc phải tìm cách chuyển mình, đa dạng hơn để không bị cuốn vào vòng xoáy hay loay hoay với những gì đang làm.
Giữa dự án có thu nhập tốt và một dự án mang tính thách thức về mặt ánh sáng, công nghệ để đổi lấy tiếng tăm, sự lựa chọn của anh sẽ là?
Tôi không phải người sống vì tiếng, cũng không sống vì tiền. Tôi luôn để bản thân ở trạng thái cân bằng mọi yếu tố. Bởi nếu chỉ lao đi kiếm tiền, tôi sẽ không để lại được dấu ấn hay có những sản phẩm mang tính ấn tượng, để đời. Nhưng ngược lại, tôi cũng không chú trọng vào việc phải nổi tiếng hơn ai, giành nhiều giải hơn ai, tôi luôn nằm ngoài những cuộc đua đó. Tôi sẽ luôn phấn đấu và chắt lọc ra từng dự án, phục vụ cho mục đích gì, biết bản thân muốn gì và đi định hướng của mình.
Hiện tại, AI được sử dụng nhiều trong công nghệ làm phim. Anh nhận thấy đó là cơ hội hay là nguy cơ trong lĩnh vực của mình? Làm thế nào để những người làm nghề bắt nhịp kịp với sự tiến bộ mỗi ngày của công nghệ?
Về ưu điểm, tôi đang hướng tới việc sử dụng AI để làm storyboard (kịch bản phân cảnh) hoặc tạo hình nhân vật gồm stylist, định hình phong cách cho nhân vật. Những điều này, AI bổ trợ rất tốt cho dân làm phim. Hay về visual, AI cũng đang tổng hợp được nhiều thứ hay từ con người, chỉ cần viết đúng code là có thể làm theo những gì mọi người muốn.
Còn nhược điểm tôi nghĩ AI khiến mọi người đang bị lười đi, tự hạn chế khả năng sáng tạo. Mọi người đang nghĩ con người thua AI hay mất việc vì AI nhưng thực tế là do chưa áp dụng đúng cách để sử dụng chúng.
Những người làm về sáng tạo, nội dung, nghệ thuật,… mỗi ngày thức dậy đều sẽ có 1 ý tưởng. Do vậy mỗi người sẽ đều phải có tư duy như vậy, con người phải đi trước máy móc công nghệ, không thể ỷ lại. Bạn phải trở thành thầy giáo, là người hướng dẫn cho AI như vậy mới bắt nhịp được với sự tiến bộ mỗi ngày của công nghệ.
Nhiều nghệ sĩ, người trẻ hiện tại họ cũng đưa nhiều yếu tố văn hóa truyền thống vào các sản phẩm của mình. Ở cương vị D.O.P anh nhận thấy điều này như thế nào?
Văn hóa truyền thống là những thứ rất đẹp, rất hay và có nhiều sự tự hào. Khi làm nghề, chúng tôi thường có những sự cài cắm, giao thoa giữa cổ xưa và hiện đại để tạo ra một mẫu số chung. Chúng tôi luôn hướng tới việc đưa văn hóa Việt ra thế giới để họ biết tới những nét đẹp truyền thống của mình nhiều hơn.
Dự định sắp tới của anh trong năm 2025 là gì?
Năm 2025, tôi đang nghiên cứu và có dự định sẽ thực hiện phim điện ảnh để có thể mang đi quốc tế. Ngoài ra, tôi muốn thử sức hơn với vai trò đạo diễn hình ảnh trong các liveshow ca nhạc và concert của các nghệ sĩ, hướng đến cộng đồng nhiều hơn.
Cảm ơn anh vì cuộc trò chuyện!
Ảnh: NVCC
